Nori dagokio galdara bat ordeztea etxebizitza bi gurasoena denean baina erabilera zaintzaileari esleitu zaionean?
Horrelako galderak maiz egiten dira bulegoetan eta gero epaitegietan. Erantzuna aldaera askoren araberakoa izan daiteke; batez ere, ebazpen judizialak edo hitzarmenak dioenaren araberakoa, higiezinaren erabilera eta jabetzaren ondoriozko gastuak ordaintzeko moduari dagokionez. Baita, galdararen adibideetan, adingabeko seme-alabarik badagoen edo ez.
Izan ere, adingabeko seme-alabak izanez gero, ez da jabekideek edo familia-etxebizitza erabiltzeko ardura duenak ordaindu beharreko gastua den ala ez erabakitzeko kontua, baizik eta aparteko gastuen bidez ebatzi beharreko kontua da. Horretarako, egiaztatu egin beharko da beharrezkoa dela, zein izan den aldaketaren arrazoia eta bi gurasoen adostasuna, edo, halakorik ezean, aldez aurretik epailearen baimena, gastua alde bakarrez egin baino lehen.
Argi dago gaur egun adingabeen interesak galdara edukitzea eskatzen duela, ur beroa eta/edo berogailua edukitzeko. Gastu berezitzat jotzeko, kontuan izan behar da ezin dela aurreikusi, beharrezkoa dela, haren kostua, eta zenbat aldiz aldatzen den higaduragatik eraikin baten bizitzan.
Hala ere, hori gertatzeko beharrezkoa da:
a) Etxebizitzaren erabilera esleituta duen ezkontideak erabilera txarrari egotz ezin dakiokeen matxura dela egiaztatzea.
b) Ordezkapen hori bi ezkontideen baimenarekin egiten dela edo, bestela, epailearen baimenarekin.
Ezin da egin, ordea, erabilera duen ezkontideak, ordezkapena bere kontura egin eta, gero, biek %50 ordaintzea nahi izatea. Biek erabaki behar dute nola eta zer kostutan egiten duten ordezkapen hori.
Galdararen adibide zehatzari erreparatu gabe, esan daiteke, oro har, etxebizitzaren erabilera ezkontide bakar bati esleitzen zaionean, arau hau bete behar dela: erabileraren ondoriozko gastuak hura esleitua duenak ordaindu behar ditu, eta jabeek, ondasunean duten partaidetzaren arabera, sortutako gastuak.
Erabileraren ondoriozko gastuak, hala nola hornidurak, berak ordaindu beharko ditu. Komunitate arrunteko gastuak Jabetza Horizontalaren Legeak arautzen ditu, eta horren arabera, printzipioz, jabeek ordaindu behar dituzte, baina judizialki edo hitzarmen bidez, erabilera esleitzen zaion aldeak ordaintzea ezar daiteke. Horregatik da garrantzitsua alderdi hori dokumentu horietan zehaztea.
Zabor-tasarekin gauza bera gertatzen da, derramekin bezala (OHZ), hau da, etxea hobetzeko obrekin, hura birbaloratuz (adostuz gero), jabeak ordaintzen du.